Ulgener

Av. Gül Alpay

İngiltere’de İlk Derece Mahkemesi “all risks” teminatlı yük sigortalarının kapsamlarına ilişkin önemli bir karar vermiştir[1]. Davaya konu olayda, sigortalı davacı, Çin’e gönderilmek üzere 7.000 mt bakır külçe satın almış; ancak gemi Çin’e ulaşıp konteynerler açıldığında içlerinde bakır külçe bulunmadığı tespit edilmiştir. Söz konusu konteynerlerda bakır külçe yükünün başından beri var olmadığı ve sahte konişmentolar düzenlendiği hem sigortalı hem de sigortacı tarafından kabul edilen hususlardır.

Davada sigortalı, taraflar arasındaki “all risks” sigorta poliçesinin, yük hiç var olmasa dahi sahte konişmento düzenlenmesi nedeniyle meydana gelen zararları da kapsadığını ileri sürmüştür. Sigortacı ise, hiç var olmayan yüke ilişkin sahte konişmento düzenlenmesi nedeniyle meydana gelen zararların ekonomik zarar olduğu ve poliçe kapsamında teminat altında olmadığını savunmuştur.

Yapılan yargılama neticesinde Mahkeme, “all risks” poliçelerinin genellikle fiziksel zayiat (physical loss) veya yükte meydana gelen hasarlardan (damage to goods) kaynaklanan zararlara atıf yaptığı yönünde hüküm kurmuştur. Dolayısıyla yükün en başta hiç var olmaması halinde ise fiziksel zayiattan veya yükte meydana gelen bir hasardan söz edilmesi mümkün değildir. Bir başka ifade ile böyle bir sigorta mevcut olan yükün, yolculuk esnasında başına gelebilecek teminat kapsamındaki rizikolara karşı koruma sağlamaktadır.

Olayda meydana gelen zarar, yükün en başta hiç var olmaması nedeniyle, poliçe kapsamında teminat altında olan fiziksel zayiat (physical loss) olarak değil; davalı sigortacının da iddia ettiği gibi ekonomik bir zarar (economic loss) olarak kabul edilmiştir. (“Something must exist to be physically lost”) Dolayısıyla zararın, davaya konu “all risks” sigorta teminatı kapsamında olmadığına karar verilmiştir.

Davada, poliçede yer alan “the broadest coverage shall apply” hükmü de değerlendirilmiştir. Böyle bir poliçe, entry level “all risks” poliçelerinden daha geniş bir teminat sağlasa dahi söz konusu hükmün, yükün hiç var olmaması nedeniyle meydana gelen zararı teminat altına alacak şekilde poliçenin kapsamını genişletmediğine karar verilmiştir.

Mahkeme, teminatın fiziksel kaybın ötesinde, bu gibi ekonomik zararları kapsaması için, poliçede buna ilişkin net bir ifadenin yer alması gerektiği yönünde hüküm kurmuştur.

Bu karar ışığında, sahte konişmento düzenlenmesi hali dahil olmak üzere, bu gibi ekonomik zararları kapsayacak şekilde daha geniş bir teminatın istenmesi halinde, poliçe ifadelerinin buna göre açıkça düzenlenmesi gerekmektedir.

[1] Engelhart CTP (US) LLC v Lloyd’s Syndicate 1221 for the 2014 Year of Account & 6 others